Lander Arburua Lukanbio. Psikologo, irakasle eta sexologoa
Hilabete honetan Landerrekin egon gara hizketan. Hona ekarri ditugu hitz egindako zenbait pasarte. Magisteritza ikasi du eta Psikologian eta Pedagogian lizentziatua da. Sexologia ikasketetan ere sakondu du, baita helduen psikoterapian ere. Pasioz hitz egiten du gai hauetaz eta gure lerroak probestu nahi izan ditu elkarlanerako proposamen bat egiteko.
Zein da zure historia pertsonala euskararekin?
Arantza herrikoa naiz eta familia euskaldunekoa. Han ikasi dut euskara. Herrian euskara oso ongi gorde zen, eta hizkuntza bizi-bizi dago bertan. Txikia nintzela bertako eskolara joan nintzen, baina orduan 3. mailara arte zegoen euskarazko aukera; gero jada erdaraz baitzen. Gurasoak, beste batzuekin batera, saiatu ziren euskarazko gelak lortzen. Ez zuten lortu eta euskarazko hezkuntzan jarrai nezan nahi zutenez Berako Labiaga ikastolara bidali ninduten.
Ikasketa guztiak euskaraz egin dituzu?
Ia denak bai. Ikastolan amaitu nuenean, Oronoz eta Lekarozeko institutura joan nintzen, garai hartan batetik bestera mugitu zutelako. Gero, Hondarribian UBI egin nuen eta selektibitatea Donostian. Bertan geratu nintzen gero unibertsitatean ikasten. Gure inguruan oso prozesu naturala da, lehenengo Berara, gero Irun eta Hondarribira eta aurrerago Donostiara joatea. Guretzako ez dago mugarik.
Eta unibertsitate mailakoak Donostian?
Bai. Lehen Hezkuntzako Diplomatura egin nuen lehendabizi. Pedagogia Lizentzia egin nuen ondoren. Ikasgaiak konbalidatu zizkidatenez, bi urtetan lortu nuen. Psikologia Klinikoa Lizentzia ikasi nuen, Sexologiako berezitasunean. Kasu honetan ez nuen konbalidaziorik izan. Garai hartan Unibertsitatean Orientabide Psikosexualeko zerbitzuan aritu nintzen. Javier Gomez Zapiainek martxan jarri zuen zerbitzu hau. Irakasle izan nuen, eta oso gustuko nituen bere ikusmoldea eta jakinduria. Karreran, berak ematen zituen ikasgaiak aukeratu nituen, nahiz eta gaztelaniaz izan. Ikasketak Madrilen Sexologian master batekin, eta iaz amaitu nuen Psikoterapia masterrarekin joan naiz osatzen. Ikasketek nire intereseko gaietan sakontzeko balio izan didate.
Ogibidez irakaslea da.
Duela 15 urte San Fermin Ikastolatik deitu zidaten ordezkapen bat egiteko, eta hor jarraitzen dut. Oso gustura. Hala ere, argi utzi nahi dut ikastolan irakasle lana egiten dudala. Esan nahi dut, ez dudala ez orientatzaile edo psikologo lan espezifikorik egiten. Psikologia Klinikoko nire ezagutza helduei buruzkoa da eta arlo honetan nahiago dut haiekin lan egin, umeek beste berezitasun batzuk baitituzte.
Irakasle izateaz gain, Ananda elkartean laguntzen dut, bertan egin nituen masterreko praktikak eta hor jarraitzen dut. Aipatu bezala, kasu honetan bai psikoterapeuta gisa eta helduekin.
Hezkuntza Emozionalaren defendatzailea zara.
Elkarbizitzaren oinarria Heziketa Emozional egoki bat dela pentsatzen dut. Orain lehen baino hobeto lantzen den gai bat da. Adibidez, Lizarrako Ikastolan egin dutena aitzindari izateaz gain eredugarria izan da. Orain zeharkako lerro moduan tratatzen da, baina nire aldarrikapena da ikasgai propio bat izan beharko litzatekeela. Norvegian eta Europako zenbait herrialdetan 70. hamarkadatik tratatzen dute horrela.
Inteligentzia Emozionala euskaraz Gaitasun Emozionala deitzea proposatzen duzu.
Euskaraz lan handia dago gai honetan aritzeko. Askotan gertatu izan zait pentsatzen jartzen naizela “Hau nola esango genuke euskaraz?”. Kontzeptu askoren itzulpen egokia falta zaigu, kalko hutsa ez dena. Adibidez, Inteligentzia Emozionala baino egokiago iruditzen zait Gaitasun Emozionala.
Gure irakurleendako baduzu gomendiorik?
Gomendio baino gehiago, behar bat aipatu nahi dut: Euskal Hiztegi Emozionalaren beharra. Lehen aipatu bezala, askotan hitzak falta zaizkit, edo daudenak kalkoak dira eta ez dute behar bezala transmititzen. Horregatik beharrezkoa ikusten dut emozioen euskal hiztegi bat. Gero etorriko dira Sentsazio eta Sentimendu hiztegiak. Horietan ere badugulako zer garatu. Ni lanerako prest nago, eta lana badago. Ekitea falta zaigu, besterik ez. Hemendik nire lan egiteko prestutasuna eta gonbidapena.
