Iruñeko alkate den Joseba Asironekin elkartu gara oraingo honetan, eta alkate eta hiritar euskaldun den heinean, euskararen inguruko zenbait galderari erantzun digu.
– Ba al dakizu nor izan zen zu baino lehenagoko Iruñeko azken alkate euskalduna?
Ez, egia esanda. Pentsatzen dut Iruñeko jatorrizko euskara galdu zenean alkate euskaldunak ere desagertu zirela… momentuz behintzat. Jakin badakit, hala ere, Miguel Javier Urmeneta alkatea nahiko euskaltzalea izan zela, eta ahaleginak egin zituela zertxobait ikasteko.
– Zer-nolako bilakaera ikusi duzu zure bizitzan zehar Iruñean euskarari dagokionez?
Beno, orain dela 50 urte Iruñean euskaldunak baziren, baina normalean iparraldeko herrietatik etorritako euskaldunak ziren. Gero, poliki poliki, helduentzako eskolek eta D ereduko eskola eta ikastolek beren lana egin izan dute. Orain askoz ere euskaldun gehiago daude hirian, nire ustez, baina hizkuntzaren erabilerari dagokionez zorra galanta dugu.
– Gaur egun, bizi al daiteke euskaraz Iruñean?
Ez. Asko falta zaigu horretarako, egia esanda. “Agian, agian, egün batez…”, kantak dioen bezala… batek daki.
– Hizkuntzen gaiarekin jarraituz, erantzuten al diete instituzioek biztanleriaren premiei?
Ez. Inoiz ez dute egin. Egia esanda, hamarkadetan zehar hiritarrak izan dira instituzioen kontra etengabe jo behar izan dutenak, lorpen txikiak eskuratzen joateko, ahalegin handiz gainera. Orain euskaldun eta euskaltzale asko iritsi dira instituzioetara, gauzak aldatzeko asmo irmoarekin, eta UPN-PSN partiduek zer nolako jarrera duten euskararekiko argi gelditzen ari da, berriro ere.
– Eta azkenik, ba al dago zure ustetan Iruñean euskararen egoera diglosikoarekin bukatzeko estrategiarik?
Ez dut uste. Baina hori da, zalantzarik gabe, inoiz serioski hartu beharko dugun erronka, euskarak behar du eta.